**Nguyễn Khuyến: Nhà thơ "Ông Lão" Quái Chiêu**
**Mở đầu:**
Nguyễn Khuyến, một trong những nhà thơ lỗi lạc nhất trong nền văn học Việt Nam thế kỷ XIX, được biết đến rộng rãi với biệt danh "Ông Lão". Ông nổi tiếng với những sáng tác trào phúng thâm thúy, lối hành văn giản dị, mộc mạc nhưng đầy ý nghĩa.
**1. Cuộc đời và sự nghiệp**
- Nguyễn Khuyến sinh năm 1835 tại làng Yên Đổ, tỉnh Hà Đông (nay là Hà Nội).
- Ông đỗ Tiến sĩ khoa thi năm Kỷ Mão (1869), từng giữ nhiều chức quan trong triều đình Nhà Nguyễn.
- Tuy nhiên, do tính tình cương trực, ông đã xin cáo quan về trí sĩ vào năm 1884.
- Sau khi về hưu, Nguyễn Khuyến sống cuộc đời điền viên tại quê nhà, chuyên tâm sáng tác thơ ca.
**2. Phong cách thơ**
- **Thơ trào phúng:** Nguyễn Khuyến nổi tiếng với những bài thơ trào phúng, chỉ trích sâu cay thói hư tật xấu của xã hội đương thời.
- **Thơ trữ tình:** Bên cạnh thơ trào phúng, ông cũng sáng tác nhiều bài thơ trữ tình, thể hiện nỗi hoài cổ, cảm xúc nhớ nhung gia đình và quê hương.
- **Lối hành văn giản dị:** Thơ Nguyễn Khuyến sử dụng ngôn ngữ bình dân, gần gũi, đôi khi còn pha chút đ玩笑 cợt.
- **Sử dụng điển tích:** Ông khéo léo sử dụng điển tích, điển cố để tăng thêm thâm ý và giá trị nghệ thuật cho thơ.
**3. Một số tác phẩm nổi bật**
**Thơ trào phúng:**
- "Chế độ lập khoa trường ca"
- "Vịnh khoa thi Hương"
- "Thói đời"
- "Thuế máu"
**Thơ trữ tình:**
- "Bạn đến chơi nhà"
- "Cảnh ngày hè"
- "Thôn Đoài"
- "Tuế trừ nhật"
**4. Di sản và tầm ảnh hưởng**
- Nguyễn Khuyến được xem là một trong những nhà thơ xuất sắc nhất của nền văn học Việt Nam ở thế kỷ XIX.
- Thơ ông đã góp phần phong phú hóa văn học dân tộc, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của phong trào thơ ca hiện đại.
- Tên tuổi và tác phẩm của ông vẫn còn được lưu truyền và yêu mến cho đến ngày nay.
**5. Những bài học từ Nguyễn Khuyến**
- **Tính cương trực:** Nguyễn Khuyến là một người có tính tình cương trực, không thỏa hiệp với cái xấu.
- **Lòng yêu nước:** Mặc dù cáo quan về quê, nhưng Nguyễn Khuyến luôn đau đáu nỗi lòng về đất nước, thể hiện qua nhiều bài thơ trữ tình.
- **Tâm hồn lạc quan:** Dù cuộc sống gặp nhiều khó khăn, Nguyễn Khuyến vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời.
**Kết luận:**
Nguyễn Khuyến, nhà thơ "Ông Lão" tài giỏi và yêu nước, đã để lại cho hậu thế một khối lượng thơ ca đồ sộ và có giá trị lớn. Thơ ông không chỉ mang ý nghĩa phê phán sâu sắc mà còn thể hiện tình yêu quê hương và tinh thần lạc quan của nhân dân Việt Nam. Những bài học từ cuộc đời và tác phẩm của ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
